“We moeten zeker weten dat je geen hartaanval hebt gehad”. Niemand wil die woorden horen, maar dat is wat hoorde ik toen ik met pijn op de borst naar mijn huisarts ging. Gelukkig heb ik geen hartaanval gehad, maar deze ervaring maakte me dankbaar dat er tests zijn om dit te weten te kunnen komen.
Toch deed zette deze ervaring mij aan het denken over de behoefte die christenen hebben aan een andere soort harttest. De Bijbel spreekt over ons hart als ons spirituele centrum of de kern van wie we zijn en hoe we ons verhouden tot onze Schepper. Jeremia 17:9 leert: “Arglistig is het hart, boven alles, ja, ongeneeslijk is het”, waarmee wordt aangetoond dat we geboren worden met een behoefte aan een nieuw hart. Dus, zoals Handelingen 15:8–9 laat zien, door het geloof in de dood, begrafenis en opstanding van Jezus Christus kunnen onze zieke harten gereinigd worden.
In 1 Samuël 15-16 worden deze twee harten beschreven, in de gestalte van de voorbeelden van koning Saul en David. Saul, met een ziek hart, wordt ertoe gebracht Gods geboden niet te gehoorzamen, op zichzelf te focussen en meer zorg te tonen voor wat anderen over hem dachten, terwijl hij er voor de anderen indrukwekkend uitzag. Daarentegen wordt David getoond als iemand met een oprecht hart die Gods wil zocht, een relatie met God nastreefde, het Woord van God koesterde en niet op zichzelf maar op God vertrouwde.
Verder weten we dat zelfs degenen onder ons met een verlost, gereinigd en nieuw hart nog steeds kunnen zondigen en van tijd tot tijd de vrucht van zieke harten kunnen vertonen. Misschien worden we niet overgehaald door Gods Woord, maar door de raad van de wereld om ’ons hart te volgen’ wanneer we met een beproeving of verleiding worden geconfronteerd. Deze raad faalt altijd, want een ziek hart geeft alleen maar slechte raad. De waarheid is dat ons hart genegenheid zal uiten voor datgene wat het aanbidt. Hoe goed we ook denken dat we onszelf kennen, ons hart kan ons verwarren, omdat we onszelf niet kunnen scheiden van ons hart.
Om die reden heb ik ontdekt dat ik een spirituele harttest nodig heb. Deze controle van de gezondheid van mijn hart stelt mij in staat om te zien of ik in de Geest wandel, het hart volg dat door Christus is verlost, of dat ik in het vlees wandel en de patronen van mijn oude, zieke, bedrieglijke hart volg. Soms ben ik zelfs zo verward over de toestand van mijn eigen hart geweest dat ik meer dan één test moest doen, dus heb ik er drie ontwikkeld.
De eerste harttest is de Spraak Test. Dit is een eenvoudige vraag om te diagnosticeren wat de focus van uw hart is. Jezus legt in Mattheüs 12:34 uit: uit de overvloed van het hart spreekt de mond”. De Spraak Test vraagt: Wat zegt je mond? Onder normale omstandigheden? Wat komt er onder druk of in noodgevallen uit je mond op de meest intense momenten? De waarheid van deze test is dat uitkomst van onze spraakpatronen over een langere periode er niet om liegen. Daarom stelt de Spraak Test ons de volgende vraag: Waar spreekt u het meeste van uw tijd over?
De tweede test is de Alleen Test. Psalm 149:5 zegt: “Laten Zijn gunstelingen om die eer opspringen van vreugde, laten zij vrolijk zingen op hun slaapplaatsen”. Reflecterend op dit vers, zei John Piper: “Het zegt iets als je in je bed zingt”. Dat wilt zeggen, als je helemaal alleen bent en niemand anders kijkt of luistert, wat doe je dan? Waar is je hart?
De Alleen Test vraagt: Kun je nu aangeven wanneer je voor het laatst alleen met God gesproken hebt? Op de Universiteit begon ik zowel ochtend- als avondoverdenkingen te cultiveren en te beoefenen, niet om spiritueel extra punten op te bouwen, maar omdat ik merkte dat ik mijn dag zo moest inrichten dat ik op vaste tijden met God sprak over wat ik leerde en dacht om zo niet op mijn eigen gedachten te vertrouwen. De Alleen Test laat zien wie we zijn en waar ons hart zich bevindt in relatie tot God.
De derde test is de Puriteinse Test. Het diagnosticeren van uw hart is niet alleen passief, maar zou iets moeten zijn dat ons ertoe aanzet actief onderzoek te doen. Echter, dit moet met zorg worden gedaan, anders dreigt de valkuil van ongezonde introspectie. De Puriteinen zijn zeer geschikt voor het uitvoeren van introspectie, want ze reiken chirurgische vragen aan om te stellen en te beantwoorden, om daarna ook verder te gaan - want introspectie zonder kruisiging leidt tot verlamming.
Als voorbeeld van de Puriteinse Test, bevat Thomas Watsons meditatie over Romeinen 8:28, “A Divine Cordial”, het hoofdstuk “The Tests of Love for God”. Hier somt Watson tekenen van liefde voor God op en moedigt hij zijn lezers aan om te zien of die tekenen in hun hart leven. Enkele daarvan zijn:
1. Een hart dat mediteert over God. Watson vraagt: “Hebben onze gedachten vleugels gekregen?”
2. Een hart dat de zonde haat. Watson stelt: “Iemand kan niet van gezondheid houden en tegelijkertijd van vergif; dus men kan God niet liefhebben en ook zondigen.”
3. Een hart dat verlangt naar Zijn wederkomst. Watson zegt dat degenen die “Christus liefhebben, vreugdevol zijn bij de gedachte aan Zijn komst op de wolken. . . . Wanneer onze vereniging met Christus volmaakt wordt in heerlijkheid, dan zal onze vreugde vervolmaakt zijn.”
Deze drie harttesten stellen ons in staat om ons hart te beoordelen en het te heroriënteren om te beseffen dat de hoofdpersoon in ons leven God is, niet wij, en dat Hij wilt dat we weten waar ons hart is in relatie tot Hem. Om te voorkomen dat deze beproevingen ons ontmoedigen, geeft God ons in Psalm 73 hoop dat, hoewel ons hart ons in de steek laat, "is God de rots van mijn hart en voor eeuwig mijn deel” (vers 26).
Denk je dat je een spirituele hartaanval hebt gekregen? Volg je hart niet - test het en ontdek dat God ons graag wilt helpen en reinigen, want Hij is "groter dan ons hart" (1 Johannes 3:20).
Bron: Jason G. Duesing, Don’t Follow Your Heart, 2021, Ligonier Ministries. Vertaling: Stichting IRS.